| Dossier: BHV |

Brussel-Halle-Vilvoorde

Sinds de laatste jaren staat het probleem Brussel-Halle-Vilvoorde (BHV) hoog op de agenda. Na de regionale verkiezingen van 2004 dreigde de N-VA niet in een regering te stappen zolang deze kieskring niet gesplitst werd. De splitsing gebeurde niet en de N-VA zit in de Vlaamse Regering. Maar waar gaat het hier eigenlijk over?

Ook hier ligt de tweetaligheid van ons land aan de basis. Meer bepaald het feit dat in en rond Brussel Franstaligen en Nederlandstalingen door elkaar wonen. In Brussel en in de gebieden rond de rand is een meerderheid Franstalig.

Als er verkiezingen gehouden worden (Kamer), verdeelt men het land in kieskringen. Vroeger waren dit de verschillende arrondissementen, maar sinds kort zijn er provinciale kieskringen. Deze kringen vallen samen met de provinciegrenzen. Elke kieskring heeft slechts één taal, OF het Nederlands OF het Frans. Hierop bestaat één uitzondering; en dat is Brussel-Halle-Vilvoorde.

De provincie Vlaams-Brabant bestaat in het oosten uit de kieskring Leuven, die ééntalig Nederlands is. Maar de kieskring BHV, in het westen, is tweetalig. Aangezien hier twee taalgroepen samenkomen, vind je partijen van beide groepen terug.

Gevolgen van een tweetalige kieskring

Aangezien de stad Brussel (en haar omliggende gemeenten) bij BHV horen, kan iedereen in dit gebied kiezen voor een Franstalige of Nederlandstalige partij. Dit wil zeggen dat iemand die in het westen van Vlaams-Brabant woont, bijvoorbeeld in Londerzeel (een Vlaamse stad op Vlaams grondgebied), ook kan stemmen op de MR of PS. Hier tegenover staat dat Vlamingen in de rest van BHV kunnen stemmen voor Vlaamse partijen zodat die sterker zijn in Brussel.

Vlaamse frustratie

Voor Vlamingen is het onaanvaardbaar dat Franstalige burgers op Vlaams grondgebied (West-Vlaams-Brabant), kunnen stemmen voor grote, Franstalige kopstukken uit Brussel. Terwijl er geen compensatie voor Nederlandstalige inwoners is. Een Vlaming in Waals-Brabant kan niet voor Nederlandstalige lijsten uit Brussel stemmen...

Door deze situatie kunnen Franstaligen in Vlaanderen blijven stemmen voor Waalse partijen. Hierdoor krijgen Vlamingen het gevoel dat Walen hun grondgebied innemen zonder dat zij zich aanpassen aan het Vlaamse karakter en aan de Vlaamse geschiedenis van Vlaams-Brabant.

Waals 'non'

Vele Walen hebben een andere kijk op de zaak. Het is nu eenmaal een feit dat er veel Franstaligen wonen in en rond Brussel. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vormen zij de grote meerderheid. Ook in sommige gemeenten rond Brussel die officieel bij Vlaanderen horen, vormen zij de grootste taalgroep. Voorbeelden hiervan zijn Kraainem, Sint-Genesius-Rode, Linkebeek...

Franstaligen vinden het normaal dat zij voordelen krijgen in gemeenten waar zij een (zeer) grote groep vormen, ook al zijn deze gebieden historisch en politiek gezien Vlaams.

Met het vastleggen van de taalgrenzen is, naar de mening van de Walen, het tweetalig gebied Brussel te klein getekend. Zij beschouwen de voordelen die Brussel-Halle-Vilvoorde hen biedt, als pasmunt voor die situatie.

Belgische oplossing

De oplossingen voor Vlaamse partijen is dat de kieskring Leuven samengaat met Halle-Vilvoorde. Dan heeft Vlaams-Brabant haar eigen provinciale kieskring. Brussel vormt een aparte kieskring. Dan zou er wel een lijstverbinding tussen de Vlaams-Brusselse partijen en Vlaams-Brabant zijn. Dit om de Nederlandstalige minderheid in Brussel te beschermen. Hier naast zou er ook een lijstverbinding komen tussen de Waals-Brusselse partijen en de lijsten in Waals-Brabant.

Waalse partijen willen BHV niet splitsen en enkel met een compensatie willen ze toegevingen doen. Er worden verschillende compensaties genoemd; uitbreiding van Brussel met Vlaams-Brabantse gemeenten, uitbreiding van de faciliteitengemeenten, meer faciliteiten binnen de bestaande faciliteitengemeenten...

De houding van de Vlaamse partijen varieert tegenover deze vragen. Zo zijn Sp.a en Open Vld bereid te onderhandelen terwijl N-VA geen toegevingen wenst te doen.

Ongrondwettelijk!

Dat er iets moet veranderen, is duidelijk. Niet alleen omdat Vlamingen dit eisen, maar ook omdat het Grondwettelijk Hof (Arbitragehof) besliste dat BHV in strijd is met de grondwet.

Aangezien in 2002 de kieskringen samenvallen met de provinciegrenzen, moet dit overal zo zijn. Vlaams-Brabant vormt echter een uitzondering. Dit is tegen de grondwet.

Andere voorstellen

Een andere oplossing zou kunnen zijn om de provinciale kieskringen weer af te schaffen. Dan valt alles terug naar de oude arrondissementen. Op die manier blijft het arrondissement BHV bestaan, maar de grondwet wordt niet meer overtreden.

Men kan ook de oude provincie Brabant terug in het leven roepen, op die manier kunnen alle Franstaligen in Brabant kiezen voor Waalse partijen en alle Vlamingen in Brabant voor Vlaamse partijen.

Nog een oplossing zou een federale kieskring zijn. Op die manier kan je in héél België op Vlaamse partijen stemmen (ook in Namur, Arlon, Charleroi, Beauvechain...). Daar tegenover staat dat je in het ganse land kan stemmen voor Waalse partijen. Dan kan je in Leuven, Grimbergen, Oostende, Hasselt, Antwerpen... bijvoorbeeld stemmen voor de Franstalige MR.

Het lijkt logisch dat het Vlaamse voorstel tot splitsing goedgekeurd wordt (met compensaties) OF dat er een federale kieskring komt. Hoewel het waarschijnlijk niemand zal verbazen als onze politici weer een heel andere, complexere constructie uitdokteren om dit probleem te omzeilen.

Niet duidelijk?

Ivan De Vadder van de VRT legt het graag nog eens voor u uit.

Menu