| Permission Machine - Graphics Detective |

Claim

Begin 2016 kreeg Bpol een claim van Permission Machine bvba, onder de werknaam Graphics Detective in de mailbox. Ze hadden een inbreuk op de auteursrechten van één foto vastgesteld. Bpol had namelijk zonder toestemming een foto van een ander bedrijf, Reporters nv gebruikt. Permission Machine - Graphics Detective stelde in naam van Reporters nv voor om alsnog een licentie van 159 euro aan te kopen.

Aangezien Bpol geen omzet genereert - laat staan winst - was dit een vrij aanzienlijk bedrag. Zeker als je weet dat er makkelijk 200 afbeeldingen gebruikt worden. Aan die prijs zou Bpol tot 32.000 euro kunnen kosten. Gelukkig biedt de wet op de auteursrechten wel een uitzondering voor onderwijs (art. 21) en zelfs voor het verstrekken van informatie over actuele gebeurtenissen (art. 22). Toch ben je nooit zeker dat een rechter Bpol hieronder kwalificeert.

Het probleem werd nog pijnlijker toen Bpol ontdekte dat je eigenlijk op het internet geen link tussen de bewuste foto en Reporters nv vond. Er waren wel andere persagentschappen (!meerderen!) die deze foto blijkbaar ook in portefeuille hadden. Reporters nv antwoordde ook niet op de e-mails om te bevestigen dat het om hun foto ging. Veel later antwoordden ze wel, maar dan alleen in Frans. Waarschijnlijk omdat ze geen Nederlands verstonden, hadden ze niet op de eerste e-mail gereageerd. Dit illustreert hoeveel werk er in één foto kan kruipen.

Bij nader onderzoek bleek de marktprijs van de foto slechts 53 euro te zijn en bleek de volmacht die Permission Machine - Graphics Detective van Reporters nv gebruikte, niet helemaal in orde. Er ontbrak namelijk één handtekening. Wat op zich een detail is, maar Permission Machine - Graphics Detective toont zelf weinig medeleven met kleine websites.

Bedenkelijke werking

De werking van Permission Machine - Graphics Detective is bedenkelijk. Zij werpen zich op als beschermers van het auteursrecht op internet, maar ze vragen woekerprijzen voor de foto's (tot 300% van de werkelijke waarde) en dreigen meteen met rechtszaken via hun 'topadvocaten', die jij als inbreukpleger zal moeten betalen.

Een bedrijf dat foto's heeft gemaakt/gekocht, moet nooit iets betalen aan Permission Machine - Graphics Detective. Zij geven hen een volmacht en indien een website die zonder toelating een foto gebruikt betaalt, krijgen ze 80% van de opbrengst. Een win-win-situatie op kap van kleine, amateuristische website zoals Bpol.

Permission Machine - Graphics Detective is trouwens geen vereniging van fotografen of andere artistieke personen (zoals Sabam wél is). Daarom gaan ze ook niet in op een compromis om het gangbare bedrag te betalen en/of de foto onmiddellijk offline te halen. Toch zeggen zij zelf in hun statuten dat ze een bemiddelaar zijn...

Wat kan je doen als je door Graphics Detective (te) hard aangepakt wordt?

Onderstaande tips kunnen je misschien helpen als je hard door Permission Machine - Graphics Detective aangepakt wordt.

Onderzoek wat de werkelijke marktprijs van de foto is
Graphics Detective vroeg in dit geval drie keer de werkelijke marktprijs. Je kan via "Google Afbeeldingen" vrij makkelijk te weten komen op welke websites de bewuste foto voorkomt. Surf naar Google Afbeeldingen en klik dan op het fototoestel (zie afbeelding hieronder). Het kan zijn dat je verschillende persagentschappen vindt die jouw foto in portefeuille hebben. Vraag hen naar hun prijs.
Controleer ook of het persagentschap in kwestie bevestigt dat het over hun foto gaat.
Zoek ook naar de prijs van gelijkaardige foto's. Meestal zal een foto tussen de 10 en 50 euro kosten.

Bron: Bpol.be

Kijk na of de volmacht die Graphics Detective gebruikt correct is
Bij een normale nv moet de helft van de bestuurders handtekenen, tenzij de statuten dit anders bepalen. Controleer daarom de bedrijven in het Belgisch Staatsblad en de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO).
Lees de wet na
Het volledige wetboek kan je vinden op Wetboek van Economisch Recht (FOD Economie).
Probeer aan te tonen dat je misschien onder een uitzondering valt, namelijk art. XI.189 als stuk van kritiek of misschien art. XI.190 als bespreking van een actuele gebeurtenis...
Dien een klacht in
Het helpt waarschijnlijk niet, maar indien ze inderdaad woekerprijzen vragen, dan kan je ook altijd een klacht indienen bij de FOD Economie.
Ook fotografen betalen de ontwerpers van de zaken die zij fotograferen (gebouwen, brillen, kapsels, meubels, kledij, affiches/schilderijen op de achtergrond) niet altijd het auteursrecht...
Zij verschuilen zich dan achter het 'hoofdmotief' (niet in wet). Als ze dan iets fotograferen waar niet echt de nadruk op ligt, betalen ze de ontwerper van dit voorwerp niets. Jij kan zeggen dat die foto niet jouw hoofdmotief van de website is. Niemand komt naar jouw website voor die speciale foto en die foto zou makkelijk door een andere, gelijkaardige foto vervangen kunnen worden.
Embedden is oké
Misschien een vreemde uitspraak, maar het Europees Hof van Justitie heeft in 2014 gezegd (arrest Ouni) dat het embedden van filmpjes, dus waarom niet van foto's of via RSS Feed, geen aanleiding gaf om auteursrechten te betalen. Maar op zich is dit vrij logisch, want auteursrechten zijn enkel verschuldigd als er een nieuwe melding aan het publiek is (art. XI 165).
Verzekering
Jij hebt - onbedoeld - schade aan derde aangebracht, misschien wil jouw Burgerlijke Aansprakelijkheid je wel helpen.
Wijs de fotograaf op zijn verantwoordelijkheden via Graphics Detective (ook al moet de fotograaf wettelijk niets doen...)
De fotograaf had zijn foto duidelijker kunnen beveiligen en had de foto uit Google Afbeeldingen kunnen halen.
Staat de prijs in verhouding tot het aantal keren de foto op jouw site bekeken werd?
Zelfs Sabam hanteert andere prijzen naargelang de grootte van het evenement of naar de aard van het evenement. Graphics Detective maakt zich er makkelijk van af en legt een forfaitaire prijs op. Zeg dat hun (veel te dure) prijs niet in verhouding staat met het aantal bezoekers van die bewuste webpagina.
Vraag een (veel) goedkopere prijs
Een gewone foto kost tussen de 10 en 50 euro. Daar is zelfs Graphics Detective het mee eens (Knack 13/03/2014). Koppel dit aan andere argumenten en je komt ongetwijfeld op een veel realistischer bedrag. Bpol heeft reeds berichten gekregen dat Graphics Detective op minnelijke schikkingen ingaat.
Officiële vaststelling?
Misschien een bedenkelijke tactiek, maar we geven hem toch mee. Je kan de foto er af halen en zeggen dat hun 'bewijs' gemanipuleerd is. Zolang ze dit niet officieel hebben laten vaststellen (politie, deurwaarder...), kan je hun bewijs betwisten.
Rechtszaak
Momenteel heeft Bpol geen berichten opgevangen dat Graphics Detective effectief tot rechtszaken overgaat. Deze materie is zeer complex en het is onzeker dat de rechter effectief kleine websites zal bestraffen als ze rekening houden met bovenstaande feiten. Ook dat risico zal Graphics Detective niet altijd willen lopen.

Gevolgen voor Bpol

Helaas heeft dit voorval er voor gezorgd dat bepaalde webpagina's offline gehaald werden omdat Bpol geen andere claims wenst te ontvangen. Ook vrije foto's zoeken is niet altijd makkelijk en vraagt zeer veel tijd. Dit heeft natuurlijk ook een weerslag op de kwaliteit van de website (er moet meer tijd gestoken worden in het zoeken van vrije/goede foto's, per foto moet je een hele administratie bijhouden en het plezier is op die manier ook minder).

Laatste update: 18 oktober 2016