| Stemmen voor personen |

Een stem uitbrengen

In het stemhokje beschikken we over een stembiljet (al dan niet digitaal). Zie hier een stembiljet van de Federale verkiezingen in 2010 kieskring Leuven (Kamer).

Je kan een bolletje kleuren net onder de naam van de partij of je kan gewoon bolletjes kleuren voor de naam van een persoon. Als je alleen een bolletje kleurt onder de naam van de partij, dan heb je een lijststem uitgebracht. Je bent het met andere woorden eens met de volgorde van de lijst. Als je het bolletje onder partijnaam kleurt én je kiest voor personen op die lijst, dan vervalt de lijststem. Het effect is dat je enkel voor die bepaalde personen stemt (naamstem/voorkeurstem). Je kan natuurlijk een lijststem uitbrengen en toch één of meerdere personen bij de opvolgers aanduiden. Dan heb je toch een lijststem uitgebracht. Deze opvolgers worden ingezet als iemand van de lijst er boven (effectieve kandidaten) zijn/haar zitje niet opneemt (dit komt vaak voor als iemand minister wordt, zijn zitje komt dan vrij en wordt ingevuld door een opvolger). Je brengt ook een lijststem uit als je alleen maar opvolgers aanduidt.

Als je alleen een lijststem uitbrengt (bolletje onder de partijnaam kleurt), dan breng je ook een lijststem uit voor de opvolgers. Als je alleen voor effectieve kandidaten stemt (al dan niet in combinatie met het kleuren van het partijbolletje; dit maakt toch geen verschil), ook dan breng je een lijststem uit voor de opvolgers.

Let wel, als je namen (of lijsten) van verschillende partijen aanduidt, dan stem je ongeldig.

Verwerking van je stem

Eerst en vooral worden de stemmen geteld die voor de hele partij gelden. Ongeacht of je alleen een lijststem of een naamstem gegeven hebt. Stel dat deze partij 3 zetels gewonnen heeft, dan delen we het aantal stemmen voor de partij door het aantal beschikbare zetels + 1. Dit getal heet het verkiesbaarheidscijfer (hebben we later nodig).

Voorbeeld: Een lijst heeft 105.624 stemmen gekregen en heeft 3 zetels gewonnen. Het verkiesbaarheidscijfer is 105.624 / (3 + 1) = 26.406 stemmen.

Het aantal lijststemmen (personen die alleen het bolletje onder de partijnaam gekleurd hebben en/of naamstemmen gegeven hebben bij de opvolgers) is 48.750 stemmen. Omdat men de invloed van de lijststem probeert te beperken, delen we dit getal eerst door 2 = 24.375 stemmen.

Hieronder vind je de verdeling van de naamstemmen voor een fictieve lijst.

Nu wordt de helft van de lijststemmen (24.375 stemmen) overgedragen aan kandidaten die het verkiesbaarheidscijfer nog niet haalden, we beginnen bovenaan de lijst. Dit doen we tot de helft van de lijststemmen op zijn.

Op deze manier zie je dat persoon B de zetel gekregen heeft omwille van de lijststemmen. De plaats waar je op een lijst staat, kan je aan een zitje helpen, vandaar dat men vaak spreekt van een 'verkiesbare plaats'. In dit voorbeeld heeft persoon F alleen om zijn naamstemmen een zitje gekregen. Persoon F had trouwens nooit moeten rekenen om mee te genieten van de lijsstemmen, want die waren al lang uitgedeeld.

Bron

Zowel de uitleg als het voorbeeld komen van het Vlaams Parlement.

Update pagina: 12 juli 2014

Menu